Wirtualny KNURÓW - Strona główna Wirtualny KNURÓW
Forum dyskusyjne
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Knurowski ruch oporu podczas II wojny światowej

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Wirtualny KNURÓW Strona Główna -> Historia
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
asterix



Dołączył: 19 Maj 2006
Posty: 191
Skąd: Knurów

PostWysłany: Sro Lip 15, 2015 1:27 pm    Temat postu: Knurowski ruch oporu podczas II wojny światowej Odpowiedz z cytatem

Witam.
Przedstawiam tekst znaleziony na stronie:
http://www.historycy.org/index.php?showtopic=55490&st=45

Batalion ten określany był jako batalion „Orzesze”. Po aresztowaniach, które nastąpiły w lutym, a następnie w czerwcu 1943 roku, a które spowodowały ogromne straty w Obwodzie Rybnik (aresztowany został wówczas między innymi komendant Obwodu Stanisław Sobik oraz ok. 120 jego podkomendnych) oddziały z terenu Rybnika i Żor włączono do batalionu „Orzesze”. Dowódcą tego batalionu, jak już wspomniałem, do listopada 1943 miał być Wilhelm Szwajnoch, a następnie Maksymilian Chrobok ps. „Orlik”, sztygar w KWK „Knurów” i oficer rezerwy WP, w latach 1942 – 43 pełniący funkcję oficera broni batalionu „Orzesze”. W roku 1945 przyczynił się on do ocalenia kopalni, po czym objął w niej funkcję dyrektora. Niedługo potem został aresztowany przez Rosjan i wywieziony do ZSRR. Jan Spyra w trakcie przesłuchania w PUBP Rybnik w dniu 29 czerwca 1951 roku opowiadał o tym następująco:

„Jako kierownik techniczny kopalni Knurów z ramienia WSOP spełnił swoje zadanie za to w zupełności, bo nie licząc nie dających się strat wskutek działań wojennych, utrzymał kopalnię w pełnym ruchu. Na stanowisku tym był do lutego 1945 r. i został aresztowany przez Rosjan i wywieziony do Rosji na podstawie denuncjacji Markwioka Pawła, który jako stary komunista wziął zasługi Chroboka na siebie. Mimo że podczas całej okupacji ani palcem nie ruszył dla spraw komunistycznych, przeciwnie schlebiał niemcom, będąc na wskroś usposobienia kapitalistyczno – materialistycznego.”

Zastępcą dowódcy batalionu był Adolf Szewczyk ps. „Kowal”, który to jednak pod koniec 1943 roku otrzymał nominację na szefa WSOP w Podinspektoracie Cieszyn, a od czerwca 1944 roku pełnił funkcję komendanta Podinspektoratu Cieszyn. Kwatermistrzem batalionu był – jak wynika z wykazu rozpracowywanych w ramach operacji o kryptonimie „Tratwa” – Jan Gorus ps. „Lis” z Knurowa.

W północno – zachodniej części powiatu rybnickiego operowała kompania Knurów – Wilcza. Kto był jej dowódcą, nie udało mi się jak na razie ustalić. Nie wiem też, jak daleko kompania ta sięgała w kierunku południowym, a więc – czy obejmowała Ochojec i Wielopole (dowódcą grupy w Wielopolu miał być Józef Janik).

Ale skoro jesteśmy przy organizacji knurowskiej, pozwolę sobie przytoczyć fragment opracowania Alfonsa Kapłonka „Udział harcerzy w walce z okupantem hitlerowskim w Knurowie”:

„Po tragicznych dniach września jako uczestnik kampanii wrześniowej 75 pp, III batalionu Rybnik, w którym odbywałem wówczas ćwiczenia, oraz wychowanek, a później instruktor Związku Harcerstwa Polskiego, posiadający wszczepiony przez organizację harcerską wysoki patriotyzm, nie mogłem się pogodzić z losem, jaki nas spotkał po tragicznych dniach września. Dlatego od razu, od pierwszych dni po powrocie z niewoli, próbowałem nawiązać kontakty z kolegami w celu wzajemnego rozpoznania się i poznania wartości politycznych, po doznanym rozczarowaniu, jakie wówczas nas spotkało ze strony nielicznej grupy niektórych kolegów, którzy dopuścili się zdrady. Akcja taka wówczas dała dobre wyniki i już pod koniec 1939 r. byliśmy w stanie samorzutnie powołać Organizację Ruchu Oporu, która w tych trudnych warunkach potrafiła skupić wokół siebie poważną grupę młodzieży harcerskiej i powstańczej. W noc sylwestrową 1939 roku odbyła się już pierwsza tajna zbiórka nowo powstałej drużyny harcerskiej z udziałem około 20 osób.
To pierwsze spotkanie odbyło się w zakonspirowanym miejscu w rejonie leśniczówki „Knurów" i wywarło wielkie wrażenie na zebranych. Zaszyci w gąszczu lasu, pozwoliliśmy sobie po raz pierwszy cichym głosem odśpiewać nasz hymn narodowy „Jeszcze Polska nie zginęła” i szereg, pieśni patriotycznych, które zapalały od nowa nasze nadzieje i budziły pewność, że „Polska znowu wolną być musi”. [...]
Do najcenniejszych w tym czasie zdobytych informacji zaliczyliśmy nawiązanie łączności z Tajną Komendą Chorągwi z Józefem Pukowcem. On to pierwszy dodał nam otuchy i udzielił pierwszych wskazówek, chociaż na ogół były one jeszcze wówczas dość skromne, ale w świetle istniejącego niebezpieczeństwa zaliczaliśmy do bardzo już ważnych sukcesów.
W następnych miesiącach działalność ta przybierała na rozmiarze i już poprzez nawiązaną łączność otrzymano dalsze wytyczne organizacyjne. Otrzymano też 10 sztuk gazetek.
System organizacyjny składał się z tzw. trójek. Otrzymano kilka zaleceń, między innymi zbieranie składek na rzecz niesienia pomocy rodzinom prześladowanych – więzionych. Miejsce zakonspirowane do odbioru gazetek i poczty było na terenie Świętochłowic i Lipin. [...]
Tak biegła praca do 1942 roku. W tym okresie powstały na terenie Knurowa dwa obozy jeńców radzieckich: pierwszy na granicy Knurów, Gierałtowice, Ornontowice, drugi nieco później przy kopalni w Knurowie. Podjęte zostały nowe zadania, a mianowicie udzielanie pomocy materialnej jeńcom, jak również udzielanie pomocy w ucieczkach i ukrywaniu jeńców. W okresie od listopada 1941 do maja 1942 roku udało nam się wyprowadzić i pomóc w ucieczce 20 jeńcom radzieckim. Tylko jedną, w lutym 1942 roku, zaliczyliśmy za nie udaną, gdyż jeniec odprowadzony w rejon GG został złapany i sprowadzony z powrotem do Knurowa. W czasie dochodzeń przeprowadzanych z jeńcem-uciekinierem nie wytrzymał bicia na miejscowym posterunku policji i przyznał się o miejscu ukrywania go na terenie Gierałtowic. Za udzieloną pomoc aresztowana została Maria Kapłonek, którą osadzono w więzieniu, a później w obozie.
W dniu 2 czerwca 1942 roku nastąpiły dalsze aresztowania. Aresztowany został prawie cały sztab organizacji ruchu oporu. w Knurowie, m.in.: Paweł Błaszczyk, Jerzy Fischer, Roman Bonk, Paweł Gwioździorz, Alfons Kapłonek, Stanisław Ruda, Fryderyk Skalec, Bolesław Waszkiewicz, Alojzy Powała, Teodor Jaworski, Jan Elsner z Przyszowic, Spyra z Bujakowa, Owczarek z Ornontowic, Franciszek Puk, Błaszczyński.
Po zakończeniu dochodzeń zostaliśmy przewiezieni z obozu przejściowego Polizei-Ersatz-Gefaengnis w Mysłowicach a potem do obozu w Oświęcimiu. W Oświęcimiu przebywałem na bloku nr 6 i 20, a później, w 1943 roku zostałem przeniesiony do Brzezinki, gdzie byłem do likwidacji obozu, pracując w różnych komendach.
Z początkiem stycznia 1945 roku transportowany byłem z więźniami przez Wrocław. Korzystając z ciemności i zamieszania, jakie powstało na skutek bombardowania, udało mi się uciec. Około 29 stycznia 1945 roku powróciłem do domu.
Do aktywnych członków oporu należeli m.in.: Jerzy Fischer, Alfons Kapłonek, Henryk Skalec, Fryderyk Skalec – członek Komendy do spraw wojskowych, Bolesław Waszkier, Alojzy Powała, Roman Bonk, Paweł Błaszczok, Stanisław Ruda, Paweł Gwioździorz, Teodor Jaworski, Spyra, Elsńer, Owczarek, Jan Hora, Roman Wolny, Franciszek Puk, Jan Przybyła, Franciszek Spyrka, Wiktor Paczuła, Augustyn Cyprys, Błaszczyński, Jan Zieleźnik, Otto Kwil, Wilhelm Puk, Maria Kapłonek, Rajmund Piszczek, Wiktor Lipina, dr Władysław Bodnar, dr Florian Ogan, Zofia Drzewiecka, Konrad Hajduk.”

Członkowie ZHP z Knurowa, którzy zginęli w okresie okupacji:

1) Henryk Skalec – ścięty na gilotynie w Katowicach 22 stycznia 1945 roku. Nr ks. zgonu: 182/451. Zwłoki pochowane na cmentarzu w Bogucicach.
2) Jan Zieleźnik – zginął w obozie w Dachau
3) Wiktor Lipina – zginął w obozie w Buchenwaldzie
4) Jerzy Fischer – zginął w obozie w Oświęcimiu
5) Roman Bonk – zginął w obozie w Oświęcimiu
6) Stanisław Ruda – zginął w obozie w Oświęcimiu
7) Bolesław Waszkiewicz – zginął w obozie w Oświęcimiu
8 Alojzy Powała – zginął w obozie w Oświęcimiu
9) Paweł Błaszczok — zginął w obozie w Oświęcimiu
10) Spyra – zginął w obozie w Oświęcimiu
11) Jan Elsner – zginął w obozie w Oświęcimiu
12) Błaszkiewicz – zginął w obozie w Oświęcimiu
13) Franciszek Puk – zginął z rąk gestapo na robotach w Niemczech

Po aresztowaniach z czerwca 1942 roku udało się odbudować struktury konspiracyjne w Knurowie...

Rodzi się przy okazji pytanie, jaką funkcję w AK pełnił Roch Koziołek ps. „Binder”, który do pracy konspiracyjnej zwerbował Adolfa Szewczyka – „Kowala” i który po wywiezieniu „Orlika” w głąb ZSRR objął dowództwo batalionu „Orzesze”. Czy był on członkiem dowództwa batalionu? A może był dowódcą kompani knurowskiej?

Warto nadmienić, że AK posiadała też komórkę w Fabryce Materiałów Wybuchowych „Lignoza” w Krywałdzie, której dowódcą był Karol Balon ps. „Ligenza”.

Plutonem z Knurowa dowodził Karol Hadom. Pytany o niego w trakcie przesłuchania Jan Spyra powiedział:

„W AK od 1942 do końca okupacji na stanowisku dowódcy plutonu Knurów batalion Orzesze […] Był dobrym znajomym d-cy plutonu Czerwionka niejakiego Kani, którego wogóle nie znam i nie widziałem, ale jak słyszałem miał po wyzwoleniu uciec zagranicę i przebywa w Belgii. Od Walerego wiem tylko, że Hadom był dobrym znajomym ówczesnego sztygara Hemricha i Szymika na kopalni Dębieńsko w Czerwionce i ci obydwaj wymienieni byli wyznaczeni do WSOP jako techniczne kierownictwo kopalni po wybuchu powstania.”
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Reklamiarz






Wysłany:     Temat postu: Reklama Google


Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Wirtualny KNURÓW Strona Główna -> Historia Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
statystyka